خصوصیات ظروف چوبی
چوب یکی از ارزشمندترین منابع طبیعی تجدیدپذیر به حساب میآید که انسان از گذشته خیلی دور بنا بر کاربردهای مختلفی، به وسیله آن نیاز خود را برطرف کرده است. ویژگیها و مزایای خاص این منبع طبیعی، آن را به عنصری فوق العاده برای ساخت بسیاری از ابزار و اشیاء تبدیل کرده است. امروزه در هر خانه معمولا چندین محصول چوبی وجود دارد. تا به امروز حتما متوجه این نکته شدهاید که استفاده از محصولات چوبی چقدر لذت بخش میباشد.
در واقع این ابزار و وسایل به عنوان منبعی از انرژی طبیعت در خانه شما وجود دارند. یکی از محبوبترین ابزارهای تولید شده از چوب در دنیای امروز، ظروف چوبی هستند. استفاده از این ظروف به عنوان ظروف سرو پذیرایی یا نوشیدنی طعم و مزه منحصر به فردی را برای شما به ارمغان میآورد.
بهترین چوب برای ساخت ظروف چوبی
ساخت ظروف چوبی قدمت بسیار بالایی دارد و برای ساخت آنها از چوبهای متنوعی استفاده میکردند. رایجترین چوب برای استفاده در ظروف، چوب درختان گیلاس، افرا و گردو است. زیرا این درختان زیبایی و رنگدانههای ذاتی منحصر به فردی دارند که موجب میشود ظاهر ظروف چوبی جلوه زیباتری داشته باشند.
امروزه استفاده از چوب بامبو نیز برای ساخت ظروف چوبی محبوبیت زیادی پیدا کرده است اما ممکن است به اندازه چوبهای دیگر دوام و ماندگاری بالایی نداشته باشد.
چرا از ظروف چوبی در آشپزخانه استفاده کنیم؟
ظروف چوبی برای استفاده در آشپزخانه یکی از مناسبترین لوازم میباشند. محصولات چوبی جلوه جذاب و خاصی به فضای آشپزخانه میدهند و معمولا این وسایل چوبی دست ساز که بسیار با کیفیت ساخته شدهاند، از نسلی به نسل دیگر منتقل میشوند.
◀ ایجاد احساس خوب
دست زدن به یک کاسه یا فنجان چوبی یک تجربه راضی کننده است. تحقیقات نشان داده است که ما با دنیای طبیعی رابطه عمیقی داریم. استفاده از بشقابها، کاسهها و ظروف چوبی این رابطه با طبیعت را در زندگی روزانهمان تقویت میکند.
◀ به راحتی آسیب نمیبینند
آشپزی با قاشق فلزی باعث خراشیده شدن سطح ظروفی مانند تابههای تفلون، چدن یا استیل میشود. خراشیده شدن ظروف پخت و پز را نباید نادیده گرفت زیرا آلودگی شیمیایی تفلون یا چدن بر پخت غذا اثر میگذارد که در صورت مصرف برای بدن انسان مضر است. کفگیرهای چوبی به ندرت باعث خراشیده شدن قابلمه های آشپزی میشوند و در مقایسه با با کفگیر فلزی، از دوام و ماندگاری بیشتری برخوردارند.
◀ طبیعی و غیر واکنشی بودن
ظروف چوبی با مواد اسیدی موجود در غذا واکنش نشان نمیدهند. قاشقهایی که از جنس فولاد یا فولاد ضدزنگ بیکیفیت هستند باعث حس کردن مزه فلز حین خوردن غذا میشوند. حتی بر طعم غذاهایی مانند آب لیمو یا سس گوجه که اسید بالایی دارند اثر میگذارند و طعم غذا را تغییر میدهند. دلیل استفاده از قاشق چوبی برای عسل نیز غیرواکنشی بودن جنس چوب است. بنابراین برای حفظ کیفیت و خواص عسل از قاشق چوبی استفاده میکنند.
◀ ظروف چوبی گرما را منتقل نمیکنند!
دلیل دیگری که ظروف چوبی نسبت به سایر ظروف برتری دارد این است که آنها گرما را به دست شما منتقل نمیکنند. اگر یک قاشق چوبی را برای مدت طولانی در یک قابلمه داغ قرار دهید دسته آن همچنان خنک باقی میماند و به دست شما آسیبی نمیزند.
◀ ماندگاری و دوام بالای ظروف چوبی
ظروف چوبی بسیار بادوام بوده و تا زمانی که از آنها مراقبت مناسبی داشته باشید، میتوانید از آنها انتظار داشته باشید که برای مدت طولانی عمر داشته باشند. شکستن آنها دشوار است، و شما میتوانید حتی ضخیمترین مواد را بدون نگرانی هم بزنید و حتی نگران ذوب شدن آنها در ظروف بسیار داغ نباشید.
◀ میکروب و باکتری جذب ظروف چوبی نمیشوند
تحقیقات نشان میدهند که میکروبها و باکتریها روی ظروف پلاستیکی و فلزی بسیار سریعتر از ظروف چوبی آشپزخانه رشد میکنند.
◀ دوستدار محیط زیست
با استفاده از ظروف چوبی از مواد قابل بازگشت و تجزیهپذیر به حفظ محیط زیست کمک میکنیم.
مزایای استفاده از ظروف آشپزخانه چوبی
این نوع ظروف بر خلاف ظروف فلزی گرما را منتقل نمیکنند و همین امر سبب شده است تا در هنگام سرو غذاهای گرم به راحتی بتوان ظرف مورد نظر را در دست گرفت. ظروفی که از چوب ساخته شدهاند شکننده نیستند. ظروف چوبی از بهداشتیترین نوع دسته ظروف به شمار میروند. هیچ گونه مواد شیمیایی و اسیدی در ساختار ظروف چوبی به کار برده نشده است.
این نوع ظروف غیر واکنش پذیر هستند یعنی آن که در هنگام سرو غذا، مواد مضر با غذا ترکیب نمیشود و از ماندگاری و دوام بالایی برخوردار هستند. رشد باکتریها و میکروبها در ظرفهای چوبی نسبت به ظروف فلزی و پلاستیکی بسیار کمتر است. با رعایت نکات نگهداری از ظروف چوبی (استفاده از روغن ظروف چوبی ) میتوانید ظروف چوبی خود را همیشه نو و سالم نگه دارید.
نحوه اعمال روغن ظروف چوبی
معایب استفاده از ظروف چوبی آشپزخانه
بعضی از چوبها برای سرو غذا یا نوشیدنیهای داغ خطر مسمومیت دارند! در ظروف چوبی نباید از مایعات داغ استفاده کرد، مثلا برای خوردن سوپ یا آش داغ و یا انواع خورشت! به این دلیل که مایعات داغ باعث از بین رفتن پوشش ظروف چوبی و روغن گیاهی میشود و منجر به باز شدن منافذ چوب شده و در نهایت باعث خرابی و ترک خوردن و … ظروف چوبی خواهد شد.
نوشیدن چای، قهوه و تمامی نوشیدنیهای داغ در ظروف چوبی باعث خراب شدن ظروف چوبی شده و احتمال بروز مسمومیت برای شما را دارد، به دلیل این که حتی بهترین نوع روغنهای گیاهی در آب جوش حل میشود و نوشیدنی شما وارد منافذ چوب شده و با گذشت زمان باعث پوسیدگی ظروف چوبی و ایجاد انواع قارچ و باکتری در چوب میشود. اردوخوری، آجیل خوری، سرو کیک، شیرینی، میوه، پیتزا و فستفود مناسبترین نوع استفاده از ظروف چوبی میباشند.
روش نگهداری از ظروف چوبی
رنگآمیزی: رنگ کردن لوازم چوبی منزل به 2 صورت انجام میگیرد.
رنگ آمیزی ظروف چوبی خام
در این صورت کار بسیار ساده است، هنگامی که سطح ناهمواری در ظروف چوبی باشد با استفاده از سمباده سطح چوب را صاف و هموار کرده و سپس با استفاده از یک دستمال نمدار گرد و غبار را به خوبی تمیز کرده و پس از آن با استفاده از روغن چوب فضای داخلی ، قلم مو و یا اسپری ظروف را به هر طرح و رنگ دلخواهی که تمایل داشتید دربیاورید.
رنگ آمیزی ظروف چوبی که از پیش رنگ دارند
در این حالت، در مرحله اول باید با دو روش موجود رنگ قدیمی ظرف را پاک کرده و سپس مجددا ظروف را طبق مراحل قبلی رنگآمیزی نمایید.
- روش اول
برای پاک کردن رنگ کهنه برروی ظروف چوبی میتوانید از ژل پاک کننده رنگ چوب استفاده کنید. نحوه استفاده از محلول به این صورت است که محلول را بر روی ظروف از پیش رنگ شده ریخته و پس از چند دقیقه که رنگ آن نرم شد با استفاده از یک کاردک به آرامی رنگ را از روی ظرف پاک کنید، سپس با یک دستمال سطح ظروف را کاملا تمیز نمایید. این روش به دلیل خطرات احتمالی برای استفاده در منزل به هیچ عنوان توصیه نمیشود.
- روش دوم
با اینکه انجام فرآیند تا حدودی دشوارتر میشود و زمان بیشتری را باید صرف این کار کنید، اما به این جهت که برای سلامتی شما خطری ندارد گزینه مناسبی محسوب میشود. این روش با استفاده از دستگاه سمباده زنی انجام میشود و پس از اتمام مرحله سمباده زنی و تمیز کردن سطح چوب، رنگآمیزی صورت میپذیرد.
در حین رنگآمیزی ظروف چوبی به این نکته توجه داشته باشید که ظروف را پس از یک بار رنگ زدن، مجدد یک لایه رنگ محافظ بر روی ظروف اعمال کنید (انجام این کار به منظور تثبیت رنگ ظروف صورت میگیرد) و پس از آن ظروف چوبی را به مدت 72 ساعت در فضای آزاد قرار دهید و اجازه دهید تا رنگ آن کاملا خشک شود.
استفاده از روغن گیاهی مخصوص چوب
روغن گیاهی هم محدودیتهای مخصوص به خود را دارد و نمیتوان به همان نحوی که از ظروف شیشهای و چینی استفاده میکنید، از ظروف چوبی رنگ شده توسط روغن گیاهی استفاده کنید. اگر دوست دارید از یک ظرف چوبی زیبا، ارزشمند و طبیعی استفاده کنید، متقابلا باید محدودیتهای آن را هم پذیرا باشید. در مورد رنگهای گیاهی مخصوص چوب که کاربرد هرکدام از آنها را در مقاله معرفی انواع روغن چوب توضیح دادیم، هم محدودیتهایی وجود دارد. روغن گیاهی مخصوص چوب در حال حاضر بهترین گزینه برای پوشش ظروف چوبی است؛ اما شرکتهای تولید کننده روغن گیاهی مخصوص چوب محدودیتهایی برای رنگهای خود در نظر گرفتهاند و نمیتوان بدون در نظر گرفتن آن موارد از ظروف چوبی استفاده کرد.
روغنهای گیاهی مخصوص چوب به خاطر استفاده از مواد طبیعی در فرمول تولیدشان مقاومت چندانی در برابر دمای زیاد آب ندارند. آب جوش به ساختار این روغنها آسیب میرساند و بخشی از آن در آب ترکیب میشود. به عبارتی شما آب جوش ترکیب شده با روغن را مینوشید. در یک مثال میتوانیم اینگونه توضیح دهیم که اگر درون یک لیون چوبی آب جوش بریزید، بعد از گذشت حدود ۱۵ دقیقه، ذرات چربی روی آب نمایان میشود که نشانهی از هم گسیختگی ساختار رنگ است. بدیهی است که در مراحل بعدی مقدار چربی کاهش پیدا میکند تا رنگ کامل از بین برود.